БҚО-дағы «Жайықмұнай» зауыты жергілікті жерде автогаз бойынша сұранысты қамти алмаса да, Қостанай мен Ақтөбе облыстарына сұйытылған газ лимитін бөліп отыр. Бұл жөнінде БҚО әкімінің орынбасары Мирас Мүлкәй хабарлады.
Батыс Қазақстан облысына бөлінетін газ лимиті аймақты толық қамти алмай келеді. Мәселен, маусым айында өңірге бөлінген 3545 тонна газ айдың жиырмасына жетпей таусылып, облыс қосымша газ сұрауға мәжбүр болды.
Қазір БҚО сұйытылған газды тек өз аумағындағы «Жайықмұнай» компаниясынан алады. Оның қуаты айына шамамен 6 мың тонна ғана. Мұның 3500-4000 тоннасы БҚО-ның өзіне, қалғаны Қостанай облысына жөнелтіледі. Ал облыстың өзі ай сайынғы 5 мың тонна көлемінде газ тұтынады.
БҚО әкімінің орынбасары Мирас Мүлкәй өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз отырысында сұйытылған газ бағаларының өсуі туралы түсініктеме берді.
«1 тамыздан бастап ел аумағында автогаз тарифі өсіп жатыр. Газ тапшылығы бар екенін жоққа шығара алмаймыз. Айдың соңына қарай, соңғы он күн ішінде көлікке арналған газдың жетіспеушілігі байқалады.
Ел аумағында небәрі үш ірі мұнай өңдеу зауыты жұмыс істейді: Атырау, Павлодар және Шымкент зауыттары. Олардың ішінде Атырау мұнай өңдеу зауыты республикадағы сұйытылған газдың 70-80%-ын қамтамасыз етіп отыр. Демек елдің басым бөлігі сол бір зауытқа тәуелді. Егер қандай да бір себеппен жөндеу жұмысы жүргізіліп, осы зауыт уақытша жабылса, қалған екі зауытқа ауыр жүк түседі. Газ тапшылығының негізгі себебі – осы», –деді әкім орынбасары.
Көрші Атырау мен Маңғыстауда газбен жүретін көліктер саны бірнеше есе көп: бұл екі облыста 150 мың көліктің 130 мыңы автогаз тұтынады. Яғни сұраныс бізден әлдеқайда жоғары. Бұл да ресурстардың қалай бөлінетініне әсер етеді.
«Сонымен қатар, біздің облыстағы «ЖайықМұнай» кәсіпорны тек жергілікті тұтынушыға емес, Қостанай мен Ақтөбе облыстарына да сұйытылған газ жөнелтеді. Нәтижесінде бізге бөлінген 200 тонна көлеміндегі газ өзге өңірлермен бөліске түсіп отыр. Бұл жағдай да облыс ішінде газ тапшылығының туындауының бір себебі», – деп толықтырды әкім орынбасары.
«2022 жылы облыс бойынша газбен жүретін көлік саны 15 650 болса, қазіргі таңда бұл көрсеткіш 26 387-ге жетті. Бір жылдың ішінде 70%-ға жуық өсім тіркелді деген сөз. Сәйкесінше, көлік саны артқан сайын автогаз тұтыну көлемі де көбейді. Бұрын бір күнде тұтынылатын сұйытылған газ көлемі орта есеппен 110 тонна болса, қазір бұл көрсеткіш 180 тоннаға дейін жетіп отыр. Яғни газ тұтыну көлемі 63%-ға өсті», — деді Батыс Қазақстан облысының энергетика және тұрғын үй шаруашылық басқармасы басшысының міндетін атқарушы Бейімбет Мусин.
Атырау мен Маңғыстау газды қалай үлестіреді?
Атырау облысында газбен жүретін 24 мың көлік тіркелген. Бұл көрсеткіш БҚО-дан 2 мыңға кем. Соған қарамастан Атырауға айына 7—8 мың тонна газ бөлінеді.
Ал Маңғыстау облысы газ тапшылығын өз бетінше реттеудің амалын тапқан. Өңірде газ тарататын кәсіпкерлер саны 150-ден асатындықтан, газ бөлу алгоритмін өздері әзірлеп, автогаз бекеттеріне көлік пен халық санына сәйкес үлестіреді.
Маман не дейді?
Кен инженері Киікбай Медеуовтің пікірінше, сұйытылған газға сұраныстың артуына үкіметтің газбен жүретін көлік санын бақылаусыз көбейтуі себеп болды.
“Бұл мәселені шешудің бір жолы – метан газына кезең-кезеңімен көшу. Әйтпесе сұйытылған газ тапшылығы мәселесі ушыға береді”, – дейді сарапшы.
Автогаз мәселесі туралы Sarapshy.info сайтында жарық көрген «БҚО—дағы газ тапшылығын қалай шешуге болады?» мақаласын оқуыңызға болады.
фото: freepik.com
