Көмір экспортына лицензия беруді көздейтін Үкімет қаулысы қабылданды.
Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаевтың айтуынша, қазір еліміздің көмір тұйықтарындағы түрлі маркадағы отын қоры шамамен 577 мың тоннаны құрайды. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 100 мың тоннаға артық.
«Министрлік тарапынан өңірлерді көмірмен қамтамасыз ету бойынша тұрақты мониторинг жүргізіліп жатыр. Қазақстан теміржолы мен көмір өндіруші кәсіпорындар көмірдің қажетті көлемін жеткізуге дайын. Сонымен қатар, әлеуметтік көмірдің елден тыс жерлерге кетуін болдырмау мақсатында көмір экспортына лицензия беруді көздейтін Үкімет қаулысы қабылданды. Бұдан бөлек, делдалдардың жұмысын болдырмау мақсатында көмірді сатуды биржаға шығару бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр. Солтүстік, орталық және шығыс өңірлерде жылыту маусымы басталып, халық тарапынан көмір сатып алу белсенді түрде жүріп жатыр. Ал оңтүстік және оңтүстік-шығыс өңірлерде, халықтың көмірді сатып алуы бойынша ақпараттандыру жұмыстарын белсендету қажет», – дейді министр.
Сонымен қатар ол алда басталатын жылыту маусымына дайындық барысын баяндады.
«Жылыту маусымына шамамен 12 мың автономды қазандық дайындық жұмыстарынан өтті. Автономды қазандықтар қажетті көмірмен – 93, мазутпен – 99 және дизель отынымен 90 пайыз қамтамасыз етілді. Бүгінгі күні білім беру және денсаулық сақтау нысандары мен тұрғын үйлер жылыту маусымына толықтай дайын», – деді ол.
Белгілі болғаны, коммуналдық тұрмыстық қажеттілікке және халықтың пайдалануына арналған көмірге қажеттілік 8,2 млн тоннаны құрайды. Жылыту маусымы басталғаннан бері шамамен үш млн тонна жеткізілген. Бұл жылдық жоспардың 37,1 пайызын құрайды. Ал өткен жылы жоспардың орындалуы 35,1 пайыз құраған.
2024 жылдың қаңтар-тамыз айларында Қазақстанда көмір мен көмір концентратын қоса алғанда, көмірді өндіру көлемі 69,4 млн тоннаны құрады. Бұл 2023 жылмен салыстырғанда — 7,3% аз. Бір жыл бұрын да көмір өндірудің 2% қысқарғаны байқалған болатын.
Еліміздегі көмірдің барлығы дерлік үш облыста — Павлодар, Қарағанды және Абай облыстарында өндіріледі. 2024 жылдың қаңтар-тамыз айларындағы өндіріс көлемінің жартысынан астамы Павлодар облысына, үштен бір бөлігі — Қарағанды облысына, қалғаны — Абай облысына тиесілі.
EnergyProm дерегінше, отандық шахталар 2024 жылдың қаңтар-маусым айларының қорытындылары бойынша сұранысты (ішкі нарықтағы сатылым және экспорт) 99%, 2023 жылғы қаңтар-маусымда 99,3% қамтамасыз етті. Осы кезеңде өндіріс 9,5%,50,9 млн тоннаға дейін төмендеді, бұл ретте импорт 34,1% өсті, бірақ тек 529,1 мың тоннаға дейін.
Көмір экспорты 6,9% қысқарып, 13,2 млн тоннаны құрады, ал ішкі нарықта сату көлемі 10%, 38,2 млн тоннаға дейін азайды.
Елде көмір бағасы 2024 жылдың тамыз айының қорытындысы бойынша бір жылда 10,3% өсті. Бір жыл бұрын бағаның өсуі 12,3%-ды құрады. Сонымен қатар көмірдің бағасы бесінші жыл қатарынан өсіп отыр.
Қазақстан экономикасындағы көмірдің рөлі маңызды. 2023 жылы бастапқы тұтынудағы жалпы көлемде энергия көздеріндегі оның үлесі 49,6%, немесе 36,4 мың тонна мұнайдың баламасы. Екінші орында газ (26,7%), үшінші орында — мұнай (21,7%). Ал басқа энергия көздерінің ортақ үлесі – 2%.
Сурет: freepik.com
