Қазақстан – Орта Азияда бидай өндіретін мемлекеттің бірі. Ауыл шаруашылығы министрлігінің Sarapshy.info редакциясына жолдаған ақпараты бойынша Қазақстан жыл сайын 7-ден 9 млн тоннаға дейін астық экспорттайды. Соңғы 5 жылда астық экспортының орташа деңгейі 7,5 млн тонна деңгейінде тұр. Бидайдың негізгі экспорты қайда бағытталады? Бидайды экспорттайтын негізгі дәстүрлі нарық – Орта Азия мемлекеттері (Өзбекстан, Қырғыстан, Тәджікстан және Түрікменстан Республикалары). Сонымен қатар, астық келесі елдерге экспортталады: 1) Әзірбайжан Республикасына; 2) Азов, Балтық, Қара теңіз порттары арқылы Еуропалық Одақ, елдеріне Солтүстік Африкаға; 3) Иран Ислам Республикасына; 4) Түрікменстан арқылы транзитпен Ауғанстан Ислам Әмірлігіне; 5) Қытай Халық Республикасы арқылы транзитпен Оңтүстік-Шығыс Азия елдеріне жіберіледі.…
Автор: Nurtai Tekebaev
Fitch Ratings агенттігі Ұлттық қорға қатысты фискалдық/бюджеттік ережелерді одан әрі елемеу жағдайда Қазақстанның тәуелсіз кредиттік рейтингінің нашарлауы мүмкін екенін ескертті. Халықаралық рейтинг агенттігінің сарапшылары атап өткендей, Қазақстан билігінің Ұлттық қордан трансферттерді ұлғайта түсуі елдің фискалдық ережелеріндегі кемшіліктерді көрсетеді, бірақ қазіргі жағдайда мемлекеттің сенімді фискалдық буферіне нұқсан келтірмейді. Шынында да, Ұлттық қордың валюталық активтері 3-тоқсанның қорытындысы бойынша 62,7 млрд долларды (ЖІӨ-нің 22%) құрады және бұл Қазақстанның несие рейтингінің негізгі факторы болып табылады. Ресми трансферттердің ұлғаюымен қатар, агенттік дұрыс атап өткендей, Ұлттық қорға «Самұрық-Қазына» холдингі ҚМГ ұлттық компаниясының акцияларын сатқан 2023 жылға қарағанда әлдеқайда аз ауқымда болса да, фискалдық кеңістікті қалыптастыратын дәстүрлі…
Қазақстан қазіргі уақытта бидай экспортынан қиналып отыр. Осы тақырыпқа арналған материалдың ізімен Алматы қаласындағы ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты, «ҚазЕӨҒЗИ» ЖШС дәнді дақылдар зертханасының меңгерушісі Бақыт Айнабековамен сұхбаттастық. Ғалым бидай экспортындағы белгілі бір қиындықтар мен кедергілер экономикалық дамуды тежеп отырғанын айтты. Өнім сапасы туралы басқа да қызықты деректерді ортаға салды. – Бақыт Алпысбайқызы, Қазақстандағы бидай сапасын отандық ғалымдар қаншалықты бағалайды? – Сорттарды таңдау – фермерлер үшін ғана емес, селекционерлер үшін ең маңызды нәрсе. Жоғары сапалы астық алу үшін күшті сұрыптарды, яғни құрамында ақуыз, дән желімшесі және басқа да нәрі көп сорттарды пайдалану қажет. Негізінен тұқым сатып алу кезінде кейбір шаруалар болашақта…
Қазақстан сутегі өндірісіне бет бұруды көздеп отыр. Биылғы қыркүйек айында ҚР сутегі энергетикасын дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасы бекітілді. Осы тұжырымдамада жаңартылатын қуат көздері елдегі энергетика теңгерімінің 6%-ын құрайтыны айтылған. Елдегі табиғи ресурстар сутегі энергетикасын дамытуға негіз болмақ. Жасыл сутегі – жаңартылатын энергия көздерін пайдаланып өндірілетін, көміртекті шығарындылары жоқ экологиялық таза энергия көзі. Жасыл сутегі өндірісінің негізгі технологиялары: Судың электролизі Әдісі: суды электр тогының көмегімен сутек пен оттегіге ыдырату Энергия көзі: жел және күн энергетикасы Артықшылығы: экологиялық таза, СО₂ шығарындылары жоқ Кемшілігі: Жоғары құны мен энергия тұтыну деңгейі Фотокатализатор қолдану Әдісі: күн қуатын тікелей қолданып, суды ыдырату Артықшылығы: төмен өндірістік…
Қазақстан – зайырлы, бейбіт ел. Кейінгі 10 жылда дін саласындағы заңнама талаптары күшейді, конфессиялар мен бірлестіктерді тіркеу жүйеге түсті. Конституция азаматтардың діни сенім бостандығын қорғауға кепілдік береді. Дейтұрғанымен деструктивті ағымдармен және радикалды топтармен күрес үздіксіз жүргізіліп жатыр. Биыл облыстық дін істері басқармасы 2021-2023 аралығында 126 адамның діни көзқарасын өзгертіп, теологтар мен сала мамандарының ықпалымен дәстүрлі ханафи бағытын таңдағанын хабарлады. Көкейге бекіген сенімді, күмәнді арналардан қалыптастырған көзқарасты өзгерту үшін жүйелі жұмыс керек. Діни сананы ағарту кейде асау өзен арнасын кері бұрумен тең. Теріс бағытта жүргізілген үгіт-насихатқа ұйыған жігіттер кейін басын тауға да, тасқа да ұрып, опық жеп жатады. Оқырманға қауымға осылай…
Облыс орталығынан 500 шақырым жерде орналасқан Жәнібек, Бөкей ордасының автожолын күрделі жөндеу созбалаңға салынды. Бұл өңір тарихында ауқымда жобаның бірі болып есептелінеді. Республикалық маңызы бар жолдың 248 шақырым бөлігіне алғаш рет асфальт-бетон қоспасын төсеу қолға алынды. Автокөлік жол екі тармаққа бөлінеді. Біріншісі – Казталовка – Жәнібек – РФ шекарасы бағыты болса, екіншісі – Өнеге – Бисен – Сайқын бағыты. 2024 жылдың тамыз айында тапсырыс беруші – «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы Казталовка – Жәнібек автожолын жөндеу аяқталғанын ресми түрде жариялап, жолдың ашылу салтанатын өткізді. Бірақ жұмыс әлі жүргізіліп жатқан учаскелер бар. Өнеге – Бисен – Сайқын автожолы асфальтталуда. Ал Жәнібек ауылынан Ресей…
Отандық ғалымдар елімізде ветеринария саласының шатқаяқтап тұрғанын айтудан да, жазудан да кенде емес. Алайда экономиканы өрге бастырып, ауыл шаруашылығын аяқтан тұрғызар саладағы түйінді түйткілдердің әлі күнге шешімі табылған жоқ. Мәселен, 2024-2028 жылдарға арналған агроөнеркәсіп кешенін дамыту жөніндегі «Қуатты АӨК» ұлттық жобасына ветеринария саласы енбей, жетім баладай ұмыт қалған. «БҚО мал дәрігерлері» қоғамдық бірлестігінің төрағасы, ветеринария ғылымдарының докторы, Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университетінің ветеринария және биотехнология ғылыми-зерттеу орталығының директоры Ғайса Әбсатиров «Қуатты агроөнеркәсіптік кешен» жобасын жемісті жүзеге асыру үшін алдымен ветеринария саласын түпкілікті дамыту қажет деп есептейді. – БҰҰ Азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымының мәліметтері бойынша, АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Италия, Германия сынды…
Сауда базарлары 2025 жылдың соңына дейін жаңғыртылуы тиіс. Осыған арналған жол картасы жөнінде облыстық сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің басшысы Эльмира Қиматова егжей-тегжейлі айтты. Негізі бұл жоба 2015 жылы басталған. Кейін белгілі себептерге байланысты тоқтатылған. Облыста 2024 жылға дейін 7 нысан жаңғыртылды. Жол картасында «Колос», «Мирлан», «Михаил», «Өнім» базарлары бар. Биыл тағы 10 базар («1001 ұсақ-түйек», «Тұлпар», «Айгүл», «Ашық жол», «Землячка», «Әйтиевада», «Шебер», «Мерей», «Бақытжол», «Алтын Алма») тізімге енді. – Бүгіндері базарларды жаңғырту мәселесі өте өзекті, өйткені барлық жобаны іске асыру мерзімі 2026 жылдың 1 қаңтарына дейін. Орталық атқарушы органдар сауда нысандарын заманауи үлгіге бейімдеу мақсатында нақты шара қабылдамақ.…
Экономикалық зерттеулер институты 2023 жылдың қорытындысы бойынша зерттеулер қорытындысын ұсынды. Зерттеу елдің 20 өңірі бойынша 112 елді мекен қамды. Яки 45 қала мен 67 ауылдан 4,2 респондент қатысты. Өңірлік әл-ауқат индексі 25 сауалнама, 17 статистикалық – 42 көрсеткіш негізінде сараланды. Сауалнама қорытындысын Economy.kz басылымы жариялаған. Батыс Қазақстан облысы Батыс Қазақстан облысының әл-ауқаты қандай деңгейде екені туралы қызғылықты статистика ұсынылған. 2023 жыл қорытындысы бойынша тұрғындар арасында Экономикалық зерттеулер институты ұсынған сауалнама нәтижесін ұсынды. Зерттеу нәтижесі бойынша Орал мен Ақсай қалалары және төрт ауылдағы жағдай сарапталған. Былтыр облыста өзінің жұмысына көңілі толатын адамдардың үлесі 1,8, ал баспанасына риза тұрғындардың көрсеткіші 1,2 есе…
Қазақстан әлемдегі ең ірі көмір өндіруші елдердің бірі болып табылады. Елдегі электр энергиясының 70%-дан астамы көмір арқылы өндіріледі, ал кокс-химия өндірісі мен коммуналдық-тұрмыстық сектор үшін бұл отын түрі стратегиялық маңызға ие. Дегенмен экологиялық стандарттардың күшеюі, жасыл энергетикаға көшу талабы, логистикалық қиындықтар және әлемдік нарықтағы баға тұрақсыздығы көмір өнеркәсібінің дамуын тежеуде. Энергетика министрлігі Қазақстанның энергетикалық балансындағы көмір үлесін қазіргі 70%-дан 35-40%-ға дейін азайтуды жоспарлап отыр. Жаңартылатын энергия көздерінің үлесін арттыру және жасыл экономикаға көшу көмірді біртіндеп нарықтан ығыстыруы мүмкін. 2023 жылы көмір өндірісі 113 млн тоннаны құрап, өткен жылмен салыстырғанда 1 млн тоннаға азайды. Ал биылғы жылдың алғашқы төрт айында өндіріс…