2025 жылы Елдос Қоспаев бастаған ұйымдасқан қылмыстық топ сотталды. Қылмыстық іске Алматы қаласының бұрынғы әкімі Бауыржан Байбектің әкесі Қыдырғали Байбектің қатысы бары анықталды. Бұл туралы Nege.Aqsha тың дерек жариялады.
Тергеу материалдарына сәйкес, 2019 жылдың сәуірі мен 2020 жылдың желтоқсаны аралығында Елдос Қоспаев басқарған қылмыстық топ «AV-Construction» ЖШС атынан Қыдырғали Байбекке Алматы қаласының Қаппаров көшесіндегі үш жылжымайтын мүлік нысанын сатқан. Бұл келісім алдын ала келісілген, ұйымдасқан схема бойынша жүзеге асқан.
Құжаттарда көрсетілгендей, келісімге қатысушылар – Абижанов, Танашев және Бабаев – Қоспаевтың келісімімен және басқа тұлғалардың ықпалымен үш нысанды сату туралы шешім қабылдаған. Бағалар құрылыс өзіндік құнынан айтарлықтай төмен белгіленген – шаршы метрі 230 мыңнан 425 мың теңгеге дейін, бұл экономикалық жағынан компанияға және оның заңды иелеріне зиян келтірген.
Мәселен, 114,7 м² болатын пәтер Қыдырғали Байбекке 43,5 миллион теңгеге сатылған. Сонымен қатар, жалпы көлемі 220 м² болатын екі коммерциялық емес нысан 50,2 және 40,4 миллион теңгеге берілген. Мұндай операциялар – көлеңкелі бизнес айғағы.
Қыдырғали Байбектің Нұрсұлтан Назарбаевпен бірге оқығаны, ал Елдос Коспаевтың марқұм Болат Назарбаевтың «оң қолы» атанғаны – бұл істің саяси астарын күшейте түседі. Прокурорлардың айтуынша, Қоспаев Болат Назарбаевтың есімін жеке мақсатта пайдаланып, бизнес элитаға қысым көрсеткен.
2025 жылы сот Елдос Қоспаевты 15 жылға бас бостандығынан айырды. Оның ағалары Айдос пен Айбекке – 12 жылдан берілді. Тағы тоғыз адам 9 бен 12 жыл аралығында жаза алды. Бұл топ кәсіпкерлердің мүлкін тартып алып, олардың компанияларындағы үлестерін иемденген.
Қаржы мониторингі агенттігінің мәліметінше, бұл іс – ұйымдасқан топ бизнес пен мемлекеттік аппараттың «жең ұшынан жалғасқанына» айғақ болатын, Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық пен кландардың байланысын ашып берген, қоғамдық санаға зор ықпал еткен оқиға.
«2016 жылдың қазан айынан 2021 жылға дейінгі аралықта ұйымдасқан қылмыстық топтың мүшелері мүліктік пайда алу мақсатында 5 ЖШС-ны рейдерлік жолмен басып алған және 1 ЖШС-ға рейдерлік жасауға дайындалған.
Сондай-ақ ұйымдасқан қылмыстық топ мүшелері 2018-2022 жылдар аралығында ЖШС-ның 4,6 млрд теңгеге сомасындағы мүлкін жымқырған.
Нәтижесінде «Esentai City» тұрғын үй кешеніндегі 133 тұрғын және тұрғын емес үй-жай арзандатылған бағамен өзіне, туыстарына және олармен үлестес тұлғаларға сатылған», — делінген Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының материалында.
Рейдерлік істен жапа шеккендер сотталушылардан 6,5 млрд теңгеге жуық материалдық шығын мен моральдық зиян өндірілді.
Айта кетейік, 2023 жылы Астана қалалық орта сапасы және бақылау басқармасы Қыдырғали Байбекке 51750 теңге айыппұл салған. Байбек тұрғын үй кешендерінің біріндегі коммерциялық емес (нежилое) нысанға кіру үшін есік ойығын (есіктің орнын) орнатқан. Алайда ол бұл жөнінде құрылысқа бақылау жүргізетін уәкілетті органды хабардар етпеген, соның салдарынан Әкімшілік кодексті бұзған.
