2025 жылы Батыс Қазақстан облысында 1152 шетелдік компания тіркелген. Бұл туралы Ұлттық статистика бюросы ұсынған деректе айтылды.
Олардың ішінде 1139-ы шағын, 9-ы орта және 4-і ірі кәсіпорын санатына жатады.
Елдер бойынша компаниялар мынадай:
- Ресей – 814
- Беларусь – 45
- Италия – 36
- Әзербайжан – 32
- Украина – 22
- Германия – 18
- Түркменстан – 14
- Түркия – 12
- Өзбекстан – 12
- Нидерланды – 10
- Кипр – 9
- АҚШ – 9
- Біріккен Араб Әмірліктері – 8
- Чехия – 8
- Польша – 7
- Тәжікстан – 7
- Грузия – 6
- Египет – 6
- Ангилья – 5
- Австралия – 5
- Эстония – 5
- Виргин аралдары (Британия) – 4
- Қырғызстан – 4
- Литва – 3
- Швейцария – 3
- Нигерия – 3
- Мажарстан – 2
- Молдова – 2
- Люксембург – 3
- Джерси, Ирак, Малайзия, Сербия, Сингапур, Үндістан, Хорватия, Черногория, Швеция – әрқайсысында 1 компаниядан
Салалар бойынша ең көп компаниялар көтерме және бөлшек сауда, автомобиль мен мотоцикл жөндеу (543 компания) саласында жұмыс істейді.
Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет көрсету – 97, ақпарат және байланыс – 82, әкімшілік және қосалқы қызмет – 76, құрылыс – 62, көлік және қоймалау – 57 компанияға тиесілі.
Бұдан бөлек, өзге қызмет түрлері мен өңдеу өнеркәсібінде – 47, қаржы және сақтандыру саласында – 34, жылжымайтын мүлікпен операцияларда – 26, тамақтану және орналастыру қызметінде – 24, білім беруде – 19, тау-кен өндіру мен карьерлерді қазуда – 15, өнер және ойын-сауық саласында – 9, ауыл шаруашылығы мен денсаулық сақтау саласында – 6, ал сумен жабдықтау мен қалдықтарды өңдеу бағытында – 2 компания бар.
Қазір Қазақстан аумағында шетелдік компаниялардың филиалдары мен өкілдіктерін ашу – заңмен реттелген және салыстырмалы түрде қарапайым процесс. Әдетте аталмыш құрылымдар өз қызметін ел ішінде тікелей коммерциялық мақсатта емес, бас компанияның мүдделерін қорғау, серіктестермен байланыс орнату және нарықты зерттеу үшін ашады.
Қазақстанда корпоративтік табыс салығының (КТС) жалпы мөлшерлемесі 20%-ды құрайды. Бұл көрсеткіш барлық компаниялар үшін бірдей – оның ішінде ел аумағында тұрақты мекеме ретінде тіркелген шетелдік компания филиалдары да бар. Бұған қоса, аталмыш кәсіпорындарға жанама салықтар, соның ішінде қосылған құн салығы (ҚҚС) да қолданылады.
Алайда шетелдік компаниялар үшін салық жүктемесін арттыратын кейбір ерекшеліктер бар. Мысалы егер шетелдік резиденттің Қазақстанда тұрақты мекемесі болмаса, бірақ ел ішіндегі көздерден табыс алса, бұндай табыс төлем көзі бойынша салық салуға жатады.
Сонымен қатар, шетелдік компания филиалдары корпоративтік табыс салығын төлегеннен кейін қосымша филиал табысына салынатын салықты (branch profit tax) төлеуге міндетті. Оның мөлшерлемесі – 15%. Осылайша, барлық төлемдерді есептегенде салық мөлшерлемесі шамамен 32%-ға дейін көтерілуі мүмкін.
фото: freepik.com
