2024 жылдың қараша айындағы тұрғын үйді сатып алу-сату мәмілелері өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 24,3%-ға өсті. Эксперт Анель Давлетғалиеваның айтуынша, былтыр 31 727 мәміле тіркелсе, 2024 жылдың қаңтар-қараша айларында мәмілелер саны өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 15,1%-ға артты.
Соңғы бес жылда бұл сегменттегі мәмілелер саны өзгермеген. Ең төменгі деңгей 2020 жылы пандемия кезінде тіркелген. 2021 жылы зейнетақы жинағының «артық» бөлігін тұрғын үй жағдайларын жақсартуға пайдалану бағдарламасының енгізілуімен мәмілелер саны екі есе артып, жылына 1,1 миллионға жетті. Сол жылы зейнетақы жинақтарынан 2,6 трлн теңге алынып, оның бір бөлігі жалған мәмілелер арқылы «қолма-қол» ақшаға айналдырылды.
Қазіргі уақытта бұл бағдарлама бойынша Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан (БЖЗҚ) 3,665 трлн теңге алынған.
- 34,4% — азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша тұрғын үй сатып алу үшін – 1,3 трлн теңге, оның ішінде жалған мәмілелер арқылы қолма-қол ақшалай айналдыру, құрылысшылар мен сатушыларға қаражат аудару.
- 21,5% — тұрғын үй құрылыс жинақтарын толықтыру үшін – 787,97 млрд теңге, іс жүзінде Отбасы банкіне қаражат аудару.
- 16% — ипотекалық тұрғын үй заемы бойынша берешекті ішінара өтеу үшін – 586,4 млрд теңге, іс жүзінде екінші деңгейлі банктерге аудару.
- 15,5% — тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі бойынша ипотекалық заемды ішінара өтеу үшін – 568,1 млрд теңге, Отбасы банкіне қаражат аудару.
Мәмілелер саны:
- 2020 – 551 509
- 2021 – 1 099 085
- 2022 – 785 407
- 2023 – 670 440
- 2024 (қаңтар-қараша) – 679 260
ҚР Ұлттық статистика бюросы да үйді сатып алу және сату бойынша мәмілелердің өскенін растайды. 2024 жылдың қараша айында тұрғын үйді сатып алу-сату бойынша 39 421 мәміле тіркелген.
Оның ішінде:
- Жеке үйлер бойынша – 8 165 (-6%)
- Пәтерлер бойынша – 31 256 (+2,6%)
Мәмілелер саны ең көп тіркелген қалалар тізімінде Алматы (7 533 – 19,1%), Астана (6 968 – 17,7%) қалалары, сонымен қатар, Қарағанды облысы (2 995 – 7,6%) бар.
Өңірлер бойынша жаңа салынған үйлердің бағасы Ақтөбеде 11%-ға, Көкшетауда 10,1%-ға, Таразда 10%-ға өсті.
Ал қолданыстағы үйлердің бағасы Атырауда 16,7%-ға, Астана мен Көкшетауда 9,8%-ға қымбаттады.
Тұрғын үйді жалға алу бағасы бойынша жоғары өсім Орал қаласында – 24,2%. Шымкентте 24,1%-ға, Талдықорғанда 20,8%-ға, Петропавлда 20,5%-ға өсті. Бұл өңірлерде тұрғын үй сатып алу және жалға алу бағасы бір жылда едәуір қымбаттағанын көрсетеді.
Сурет: Pixabay