Батыс Қазақстан облысында инвесторлар метанол өндіретін газ-химия кешенінің құрылысын бастады. Бұл жөнінде БҚО кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму басқармасы хабарлады.
«Құрылыстың бас мердігері – «Сан Бао «Шыңжаң сауда-өнеркәсіп корпорациясы» ЖШС (Xinjiang Sanbao Industrial Group Co. Ltd.). Сонымен қатар облыс әкімі Н. Төреғалиевтің 28-30 маусым күндері Қытай еліне жасаған жұмыс сапары барысында Foshan City Construction Engineering Co, Ltd компаниясымен меморандумға қол қойылды. Аталған компания да инвесторлардың бірі», — деп хабарлады аталған басқарма.
Инвестиция көлемі – 75 млрд теңге
Аталған басқарманың мәліметі бойынша Бәйтерек ауданының Белес ауылдық округінде жылына 130 мың тонна метанол өндіретін зауыт салынып жатыр. Жоба жетекшісі – «Zhaik Petroleum Ltd» ЖШС.
Зауыт құрылысына шамамен 75 млрд теңге (139 млн АҚШ доллары) инвестиция қаражаты жұмсалады. Құрылыс мерзімі – 2,5 жыл.
Негізгі мердігер – Қытайдың Xinjiang Sanbao Industrial Group Co., Ltd. компаниясы. «Өнеркәсіпті дамыту қоры» АҚ (жабдықтарды сатып алу) және Qazaqstan Investment Corporation (Baiterek венчурлық қоры, BV Management) (құрылыс-монтаж жұмысы) да жобаны қаржыландырады.
Құрылыс кезеңінде шамамен 400 адам жұмысқа тартылады. Зауыт іске қосылғаннан кейін 250 тұрақты жұмыс орны құрылады. Кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму басқармасы жобаның өңірдің өңдеу өнеркәсібін, әсіресе химия саласын дамытуға септігі тиетінін атап өтті.
Зауытқа қажет шикізат «QazaqGaz» АҚ арқылы жеткізіледі. Өндірілген метанол негізінен елдегі ірі мұнай өңдеу зауыттарына (Атырау, Шымкент, Павлодар) және мұнай өндіру компанияларына (ҚПО, ТШО, ҰОС) бағытталады. Бұл өндіріс ішкі нарықтағы сұранысты қамтамасыз етіп, Ресей импортын ығыстыруы тиіс.
Метанол қандай шикізат?
Метанол – улы, түссіз, иіссіз сұйықтық, қазіргі заманғы өнеркәсіп үшін маңызды шикізат.
Ол:
- мұнай-газ саласында қоспа ретінде, гидрат түзілуінің алдын алу үшін;
- химия өнеркәсібінде формальдегид, пластмасса, бояғыштар, еріткіштер жасау үшін;
- энергетикада биоотын мен жасыл энергетика саласында болашақта сұранысқа ие өнім ретінде қолданылады;
- фармацевтикада және тұрмыстық химияда да кеңінен пайдаланылады.
Қазақстан қайдан импорттайды?
Қазіргі таңда Қазақстанда метанол өндірілмейді, бұл сұйықтық түгелдей дерлік Ресейден импортталады. Метанол импорты туралы ашық дереккөздерде ақпарат аз.
Кейбір мәліметтерге үңілсек, wits.worldbank сайтында жарияланған дерек бойынша 2023 жылы Қазақстан 33 345 тонна (құны – 8,6 млн $) метанолды импорттаған. Оның 99,9%-ы – Ресей өнімі (33 339 тонна). Өзге елдер үлесі өте аз (Германия, Франция, Испания т. б., 0,1%-дан төмен).
Ал 2022 жылы теміржол желісі арқылы 49,4 мың тонна метанол тасымалданды. Ресейден 39,1 мың тонна, Өзбекстаннан 10,3 мың тонна метанол жеткізілді. Сол жылы Қазақстан тарапынан сұраныс көлемі артқан. Өзбекстандағы «Навоиазот» зауытының шикізатын сатып алған. Ресейлік «Щекиноазот», «Метифракс Кемилкас» зауыттары елге метанол импорттаған.
Қазақстанда Атырау мұнай өңдеу зауыты мен Шымкент химия компаниясы — метанолды ең көп тұтынатын кәсіпорындар қатарында.
Нарық үшін қаншалықты тиімді?
Сарапшы Бауыржан Биахмет Қазақстан метанол өндірудің тиімділігін сараптау керек еді деп есептейді.
«Менің ойымша, метанолды көрші елдерден тасымалдау әлдеқайда арзанға түсер еді. Нарықта өткізу үшін тауардың сапасы да, бағасы да тиімді болуы керек. Осы жобаны талқылағанда экономикалық тиімділігіне байланысты талдау жүргізілді ме деген сауал көтерген едік. Бірақ бұл сұрақ басы ашық күйінде қалды», – деді Бауыржан Биахмет.
Айта кетейік, Маңғыстау әкімдігі де Condor Energies энергетикалық компаниясымен келісім жасап жатқаны мәлім болды. Бұл компания сұйытылған газ бен метанол өндірісіне инвестиция салмақ.
фото: pexels
