Соңғы уақытта әлеуметтік желіде «Каспий теңізінен кит табылды», — деген тақырыппен түрлі ақпарат тарап жатыр. Соның бірі «Каспий теңізіннен 30 тонналық кит жағаға шығып қалды» — деген видео материал Aktau Live инстаграм парақшасына жарияланған. Ақпаратты бірге тексеріп көрейік.
Негізі бұл видео материалда ақпаратты бұрмалау бар. Яғни, видео бір ракурстан ғана түсірілген. Сол себепті оқиғаның қайда болып жатқанын анықтау оқырманға қиын. Оған қоса, видео Ақтаудағы парақшаның біріне салынған және тақырыпқа Каспий теңізі деп жазылған. Бұл оқиғаның шынымен Қазақстанға қатысы бар ма?
Негізі мән-жай мынадай:
Видеоның Каспий теңізі жағалауында түсірілгені рас. Алайда Әзірбайжанның Баку қаласындағы Каспий теңізі маңында болған. Бір қызығы, бұл шынайы кит емес, Бельгияның Captain Boomer ұжымы климаттың өзгеруіне және теңізді қорғау мәселелеріне назар аударту мақсатында және климаттың өзгеруі жөніндегі БҰҰ конференциясы аясында дайындаған жобасы (макеті). Мұндай тәжірибелер осыған дейін бірнеше елде жасалған.
Естеріңізге сала кетейік, Бакуде БҰҰ-ның климат өзгеруі жөніндегі 29-конференциясы басталды. 11 қарашада Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев климат саммитіне қатыcуға барды.
Видеоның Әзірбайжанда түсірілгенін қалай анықтауға болады?
Жағада жатқан алып киттің видеосы YouTube арналарда да жарияланды. Мына бір видео материалда нақты кадрларды байқауға болады. YouTube Data Viewer-ге сілтемені жүктеу арқылы видеоның жарияланғанын күнін және жүктелген геолокацияны көре аламыз.
Видео 2024 жылы 11 қарашада жүктелген
Сондай-ақ, YouTube Data Viewer сізге видео материалда кездесетін бірнеше кадрларды ұсынады.
Жоғарыдағы суреттен «Изучите это IMG в Google Lens» батырмасын бассаңыз, фонда тұрған ғимараттардың қай елде орналасқанын және атауын білуге болады.
Бұл — Бакудегі теңіз жағалауы бульвары. Әзірбайжан астанасындағы көрікті жерлердің бірі.
Контекст:
Каспий суы 5 мемлекеттің жағалауын шайып жатыр. Оның Қазақстанға тиесілі бөлігі — 29% (2340 км), Ресейге — 9%, Әзірбайжанға — 20%, Түрікменстанға — 21%, Иран Ислам Республикасы — 14%.
Қорытындылай келе, алып киттің макеті Қазақстанда емес, Әзірбайжандағы Каспий теңізі маңында жасалды
Сурет: YouTube Data Viewer