Кәріз жүйесіндегі нысандар бойынша жүргізілген аудит нәтижесінде 18,7 млрд теңге қаржы дұрыс пайдаланылмағанын анықталды. Одан бөлек 23,4 млрд теңге бюджет қаражаты мен активтерін кәдеге жарату дұрыс жоспарланбаған. Ал 26,7 млрд теңге тиімсіз жұмсалса, 17,3 млрд теңге көлемінде шығын мен түспей қалған пайда есептелінген.
Жоғары аудиторлық палата төрағасы Әлихан Смайыловтың осы саладағы тексеріс қорытындысын баяндады.
Нақтырақ айтқанда, республика бойынша 67 қалада кәріз тазарту станцияларын жаңадан салып, жөндеу мен жаңғырту қажет, ал 27 қалада мұндай станциялар мүлде жоқ.
Одан бөлек аймақтар арасында қаражат бөлу кезінде әділетсіздікті байқауға болады. Мысалы, Қарағанды, Павлодар және Ұлытау облыстарында кәріз желілері қатты ескірсе де, негізгі қаражат Астана қаласы мен Түркістан және Алматы облыстарына бөлінген.
Су бұру бойынша 27 күрделі жобаны сараптама жасауға құқығы жоқ ұйымдар тексерген, бұл – заңға қайшы. Сонымен қатар Түркістан мен Қарағанды облыстарында, Шымкент пен Астана қалаларында 15 жобаның іске асыру мерзімі кешіккен. Кейбір жобаның құжаттары қайта тексерілмеген. Нәтижесінде, 35 жобаның жалпы құны 109 млрд теңгеден 180 млрд теңгеге дейін, яғни 70 млрд теңгеге артқан.
Сондай-ақ бақылау жеткіліксіз болғаннан кейбір дайын нысандар пайдаланылмай бос тұр. Мысалы, Қарағанды облысының Приозерск қаласында 1,9 млрд теңгеге салынған тазарту құрылысы 2017 жылдан бері іске қосылмаған. Ал Түркістан мен Шығыс Қазақстан облыстарында кәріз желілері болмағандықтан, 5,6 млрд теңгеге салынған тазарту станциялары жұмыс істемей тұр.
Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің өкілдеріне Әлихан Смайылов өңірлер бойынша жағдайды толық бақылдауды тапсырды:
«Цифрландырусыз, анық ақпаратсыз шығындарды тиімді жоспарлай алмайсыздар. Жағдайды жалпы ел бойынша, өңірлер бөлінісінде және инфрақұрылым түрлері бойынша тұтастай көре алу қажет. Ең маңызды мәселелерді бірінші кезекте шешу керек. Сапалы мониторинг болмаса, болжамға ғана сүйеніп әрекет етесіздер, яғни қай өңір бірінші келсе, сонымен жұмыс істейтін боласыздар. Бұл дұрыс емес және тиімсіз», — деді ол.
Аудит нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі жұмыстар толық аяқталғанға дейін Жоғары аудиторлық палата бақылауды жалғастыратынын мәлімдеді.
Сурет: pexels.com
