2024 жылдың 11 айында Қазақстан азаматтары онлайн-сатып алуға 3,2 трлн теңге жұмсады. Бұл туралы Үкімет отырысында сауда және интеграция министрі Арман Шакқалиев айтты.
Министрдің сөзінше, Қазақстанда интернет-сауданы дамытудың әлеуеті жоғары. 2020 жылдан бастап елдегі электронды сауда көлемі бес есе өскен. Десе де, бұл әлемдегі орташа деңгейден төмен.
«2029 жылға қарай электрондық сауда көрсеткішін үш есеге ұлғайту және оны 9,3 трлн теңгеге дейін жеткізу жоспарланып отыр. Бұл саланы ілгерілету үшін Үкімет онлайн-коммерцияны дамыту жоспарын қабылдады. Ол электрондық сауда мәселелері бойынша заңнаманы жетілдіруді, еліміздің барлық өңірлерінде электрондық сауданы оқыту курстарын іске қосуды, кәсіпкерлер үшін электронды саудада мемлекеттік қолдаудың қаржылық шараларын енгізуді көздейді», — делінген хабарламада.
2023 жылы Қазақстандағы электрондық коммерция көлемі 2 439,8 млрд теңге болды. Маркетплейстер арқылы сауда айналымы 1 767,6 млрд теңгеге (72,4%) жеткен, ал меншікті интернет-ресурстар арқылы сатылған тауарлар – 672,2 млрд теңге (27,6%). ҚР Ұлттық статистика бюросының 2023 жылдың ресми статистикасы бойынша, маркетплейстерде ең көп сатылатын тауарлар тұрмыстық техникалар мен телефон, гаджеттер.
- Телефондар мен гаджеттер – 27,5%.
- Тұрмыстық техника – 11,6%.
- Компьютерлік тауарлар – 10,1%.
- Автокөлікке арналған тауарлар – 7,9%.
Маркетплейстер арқылы көлік орындарын брондау (38%), жолаушылар тасымалы (37,4%) бойынша қызметтер көп алынады.
Ranking.kz командасы жүргізген зерттеу бойынша 2023 жылы Қазақстандағы маркетплейстер бюджетке айтарлықтай салық төлеген.
Мәселен, 2023 жылы Kaspi.kz (Kaspi Дүкені, Kaspi Travel, Kolesa) маркетплейсі ел бюджетіне 102,7 млрд теңге аударған. Бұл елдегі ірі маркетплейстердің салық төлемдерінің 81,5%-ы. Kaspi.kz-тің салық төлемдері соңғы төрт жылда 81%-ға өскен.
Төлемдер бойынша үздік-5-ке мыналар кірді:
- Kaspi.kz – 102,7 млрд теңге
- Wildberries.ru (ИМВБКЗ) – 13,5 млрд теңге
- Ozon.kz (ОЗОН Маркетплейс Қазақстан) – 5,2 млрд теңге
- Olx.kz (ОЭлИкс Групп) – 3 млрд теңге
- Halykmarket.kz – 996 млн теңге
Одан кейін Shop.kz (240 млн теңге), Forte.kz (206,3 млн теңге), Jmart.kz (79,5 млн теңге) және басқа да маркетплейстер келеді.
Қытай маркетплейстері белсенді жұмыс істегенімен, Қазақстанда салық төлемейді.
Бүгін, 14 желтоқсанда Үкімет отырысында интеграция министрі Арман Шакқалиев осыған дейін елдегі маркетплейстер 135,2 млрд теңге салық төлегенін айтты.
«Елімізде бөлшек саудамен айналысатын 505 мың офлайн компания 3 жыл ішінде 240 миллиард теңге салық төлеген. Ал онлайн саудамен айналысатын 73 мың компания 360 миллиард теңге салық төледі. Бұған қоса отандық маркетплейстер 135,2 миллиард теңге салық төлеген», – деді Арман Шаққалиев.
Сурет: Pexels.com