Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2024 жылдың алғашқы 10 айында Қазақстанның сыртқы сауда айналымы 116,9 млрд АҚШ доллары болды. Өткен жылмен салыстырғанда өсім 1,5%-ға жетті (+1,1% қаңтар-қыркүйекте). Қазақстанның басты сауда серіктесі – Қытай, оның сыртқы саудадағы үлесі – 21,0%.
Биыл Қазақстаннаың экспорт көлемі – 68,4 млрд АҚШ доллары болса, жылдық өсім +5,1%. Экспортталған негізгі тауарлар – отын-энергетика – 58,3%, металдар мен олардан жасалған бұйымдар – 13,3%, химиялық өнімдер – 7,8% және машиналар мен жабдықтар – 5,8%. Яғни Қазақстан экспортының 78,4%-ы ешқандай күрделі өңдеуден өтпеген шикізатқа тиесілі.
2024 жылдың қаңтар-қазан айларында импорт – 48,4 миллиард АҚШ доллары көлемінде болды. Сонымен қатар, бұл көрсеткіш өткен жылдың дәл осы кезеңімен салыстырғанда 3,3%-ға азайған.
Импортталған тауарлардың ішінде машиналар, жабдықтар, көлік құралдары және аппараттар үлесі – 42,6%. Химиялық өнімдер – 15,9%, азық-түлік өнімдері – 11,6%, металдар мен олардан жасалған бұйымдар – 10,1%.
Ал Қазақстан мен ЕАЭО елдері (Ресей, Беларусь, Қырғызстан, Армения) арасындағы сауда көлемі биыл 24,1 миллиард доллар болды. Бірақ бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,1%-ға азайды.
Көрсетілген мерзімде елдің сыртқы саудасы пайдамен аяқталды, өйткені шетелге сатқан тауарлардың көлемі шетелден сатып алған тауарлардан көп болып тұр.
Қазақстан экспортының негізгі бағыттары және үлесі (%):
Италия – 24,0%
Қытай – 17,9%
Ресей – 11,0%
Нидерланды – 6,6%
Франция – 4,7%
Қазақстан импортының негізгі бағыттары және үлесі (%):
Ресей – 29,7%
Қытай – 25,5%
Германия – 4,9%
АҚШ – 3,9%
Франция – 3,2%
«Сыртқы сауда айналымы қатарынан екінші рет позитивті аймақта тұр. Бұл импорттың баяулауына және экспорттың өсуіне байланысты. Айта кететін жайт, импортың айлық өсімнің рекордтық деңгейге жетіп, 12,7%-ға артуы оның жылдық көрсеткішінің құлдырауының баяулауына ықпал етті. Бұл жыл соңында бюджеттік фискалдық ынталандырудың әсерімен байланысты болуы мүмкін» – деп жазды экономист Ғалымжан Айтқазин.
17 желтоқсанда үкімет басшысы Олжас Бектенов Тоқаевқа есеп берді. Премьер-министрдің мәліметі бойынша 2024 жылдың қаңтар-қараша айларында Қазақстанның жалпы ішкі өнімі 4,4%-ға артқан.
Мұнай секторынан бөлек, әсіресе ауыл шаруашылығы (13,4%), құрылыс (10,3%), сауда (8,2%), көлік (8,1%), металлургия (7,2%), машина жасау (6,9%) және химия өнеркәсібі (8,4%) жоғары өсім көрсеткен.
Бектенов мұнай өндіру көлемінің жоспарланған деңгейге жетпеуі ел экономикасына әсер еткенін жоққа шығармады.
Cурет: pexels.com
