Қазақстанда әр алтыншы отбасы бала сүю бақытына жете алмай келеді. Елде жыл сайын шамамен 20 мыңға жуық адамға бедеулік диагнозы қойылады. Бұл туралы Денсаулық сақтау министрлігінің Аналар денсаулығын сақтау басқармасының басшысы Шакизат Халықова мәлімдеді.
Мәселенің өзектілігіне байланысты мемлекет 2021 жылы «Аңсаған сәби» арнайы бағдарламасын іске қосты. Бағдарлама аясында экстракорпоральды ұрықтандыру (ЭКҰ) процедурасына тегін квота алуға болады. Алайда биыл көп отбасыға үміт сыйлаған бағдарламаға бөлінген бөлінген квота саны күрт азайды.
Sarapshy.info редакциясының сауалына Денсаулық сақтау министрлігі жауап берді.
Квота екі есе қысқарды
2023 жылға дейін елімізде жыл сайын 7000 квота бөлінсе, 2025 жылы бұл көрсеткіш 3500-ге дейін қысқарған.
Бұл туралы ең бірінші болып Қостанай облысының тұрғындары дабыл қақты. Өңірде экстракорпоральды ұрықтандыруға кезекте тұрған 300-ге жуық жұп бар. Бірақ биыл өңірге бөлінген квота саны екі есе азайып, оларды қолдану мерзімі жаздың соңына дейін қысқартылған.
Экстракорпоральды ұрықтандыру – жоғары технологиялы әрі қымбат медициналық процедура. Бірақ оның нәтижесі әрдайым оң бола бермейді. Британдық Lancet медициналық журналының мәліметінше, әлем бойынша ЭКҰ арқылы жүктілікке қол жеткізу көрсеткіші шамамен 45%-ды құрайды.
Бедеуліктің өсу себептері
Шакизат Халықованың айтуынша, бедеулікке шалдыққан адамдардың 95%-ында бұл ауру жүре келе пайда болған.
«Қазақстан отбасылары – 2024» баяндамасына сәйкес, 2019 жылы елде бедеулік диагнозымен есепте тұрғандар саны 10 мыңға жуық болса, 2024 жылдың ортасына қарай бұл көрсеткіш 29 мыңнан асты.
«Аңсаған сәби» бағдарламасы қалай жұмыс істейді?
2021 жылдан бастап экстракорпоральды ұрықтандыруға бөлінетін квота 7000-ға дейін артып, елде «Аңсаған сәби» бағдарламасы іске асты. Бағдарлама аясында бұл қызмет жылына бір рет тегін көрсетіледі.
Дәл сол 2021 жылы мемлекет қазақстандықтарға зейнетақы жинағын медициналық қызметтерге қолдануға рұқсат берді. Жылына бөлінетін 7000 квота барлық жұпқа жетеді деген уәдемен, ЭКҰ бұл қызметтердің тізіміне қосылмады.
«Аңсаған сәби» квотасын алу үшін азамат алдымен тіркелген емханаға барып, диспансерлік есепке тұруға тиіс. Содан кейін толық медициналық тексерістен өтеді. Кейін оның құжаттарыжергілікті комиссияға жіберіледі.
Қазір Қазақстанда МӘМС шеңберінде ЭКҰ жасайтын 19 клиника бар. Олардың үшеуі — мемлекеттік, он алтысы — жекеменшік мекеме.
Министрлік түсіндірмесі
Денсаулық сақтау министрлігі 2024 жылы «Аңсаған сәби» бағдарламасына 7000 квота бөлінгенін растады. Алайда 2025 жылғы квота саны неліктен шегерілгені туралы нақты ақпарат ұсынған жоқ.
«Квота саны пациенттерді іріктеу жөніндегі өңірлік комиссия қалыптастыратын күту парағына сәйкес жүзеге асырылады», — делінген министрлік жауабында.
Былтыр бөлінген 7000 квотаның 238-і Батыс Қазақстан облысына тиесілі.
ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, «Аңсаған сәби» бағдарламасы аясында 2021-2024 жылдар аралығында 28 мың пациент ЭКҰ процедурасынан өткен бұның нәтижесінде 9 мыңнан астам бала дүниеге келген.
фото: freepik.com
