Қазақстан Қаржыгерлер қауымдастығының болжамы бойынша алдағы бір жылда доллардың курсы 507 теңге болуы мүмкін.
Қауымдастық 2024 жылдың қараша айындағы қаржы нарығының кәсіби мамандарының кейбір көрсеткіштерге қатысты пікірі мен сауалнама нәтижелерін ұсынады.
- Энергоресурстар бағасының төмендеуі, жоғары пайыздық мөлшерлемелер және инфляция, сондай-ақ әлемнің ірі экономикалары арасындағы сауда қатынастарының нашарлауы Қазақстан экономикасының өсуіне кері әсер етуі мүмкін: алдағы бір жылдағы ЖІӨ өсімі туралы болжам бұрынғы 4,4%-дан 4,3%-ға дейін төмендеді (2024 жылдың 9 айында 4%).
- Келесі жылы Brent маркалы мұнайдың бір баррелінің бағасы 77,4 доллар болады деп болжануда (бір ай бұрын 78,9 доллар болған). Бұл болжам АҚШ пен ОПЕК+ елдерінде шикізат өндірісінің артуы және әлемдік экономикадағы жоғары пайыздық мөлшерлемелердің мұнайға деген сұранысты төмендетуі сияқты факторлармен байланысты.
- Қазақстан теңгесінің бағамына қазіргі уақытта бірнеше фактор әсер етіп жатыр. Олар: нақты мөлшерлеменің төмендеуі, мұнай бағасының арзандауы, елге тауарлардың көп мөлшерде әкелінуі және сыртқы қарыз бойынша үлкен сомадағы төлемдер. Бұл факторлардың әсерінен алдағы бір жыл ішінде 1 доллар 507,1 теңгеге дейін қымбаттауы мүмкін. Бұл қазіргі бағадан 3,1% жоғары.
- Айлық инфляцияның қыркүйек айымен салыстырғанда қазан айында екі есе өсуі (қыркүйекте 0,4% – дан қазан айында 0,9% – ға дейін) және) және оның жиі өзгеріп отыруы басты мөлшерлемені төмендету процесінің жалғасуына кедергі болады.
- Қаржы нарығындағы сарапшылардың көбі (75%) 29 қарашада болатын Ұлттық банк отырысында пайыздық мөлшерлеме өзгермей, 14,25% деңгейінде қалады деп есептейді. Ал қалған 25% сарапшылар мөлшерлеме 14% болуы мүмкін деп ойлайды.
- Бірақ, инфляцияның өсуіне байланысты болашақта да бағаның қымбаттауы жалғаса береді деген болжамдар бар. Келесі жылы инфляцияның орташа деңгейі қазан айындағы 8,1%-дан 8,4%-ға дейін өсуі мүмкін.
- Осыған байланысты, келесі 12 ай ішінде негізгі мөлшерлеме екі таңбалы санды құрайтын болады және 13% (қазіргі 14,25%) деңгейінде болуы мүмкін.
- Демек, бір жылдан кейін экономикадағы нақты пайыздық мөлшерлеме қазіргі 5,75% деңгейінен 4,5% -ға дейін төмендеуі мүмкін.
Соңғы бес жылда доллар 100 теңгеге қымбаттаған. Күн өткен сайын мұндай өзгерістердің орын алуы халықты алаңдатып отыр. Экономистердің пікірінше, Америкадағы саяси науқан, мұнай бағасы, инфляция деңгейі мен импорт көлемінің артуы да доллар бағамының өсуіне әсер етіп жатыр.