«Алаяқтар қазақстандықтарды жаңа тәсілмен алдауға көшті»: Ұлттық банк сақ болуға шақырды

Ұлттық банктің хабарлауынша, алаяқтар халықтың қалтасын қағудың жаңа тәсіліне көшкен. Олар өздерін коммуналдық қызметтің немесе ұялы байланыс операторының қызметкері ретінде таныстырады. Азаматтарға қоңырау шалып, мобильді телефондағы SIM-картаның қолдану мерзімі немесе коммуналдық есептеуіш құралдың пайдалану мерзімі аяқталғанын айтады.

Телефонмен әңгіме кезінде азаматтарға олардың қызметін ұзартуға не электрондық кезекке тұруға болатынын ұсынады.

Әрі қарай алаяқтар ұялы телефонға келген хабарламаны өзіне жіберуді, қауіпті сілтемеге өтіп қосымшаны жүктеуді немесе мессенджердегі жаңа функцияларды іске қосуды, я болмаса дербес деректерін хабарлауды сұрайды. Кейін телефонға қосылып алған соң, азаматтың қаражатын ұрлап, SIM-картаның виртуалды көшірмесін қосып алады.

Шоттағы қаржыны қолды қылғаннан кейін алаяқтар алданған азаматтармен қайта байланысып, өздерін Ұлттық банктің қызметкері ретінде таныстырады. Сөйтіп екінші деңгейлі банктердің мобильді қосымшаларын орнатып, ақшалай немесе тауарлай кредит ресімдейді. Алаяқтар өз ісінің заңдылығын растау үшін Ұлттық банк қызметкерінің қолдан жасалған қызметтік куәлігін, банктің жалған құжаттарын, ақша құралдарын сақтандыру немесе банктік аударымдар жасау үшін хаттар мен реквизиттер ұсынады.

«Қазақстан Ұлттық банкі азаматтарды қырағы болуға және күдік туғызған қоңырауларға сенбеуге, күмәнді сілтемелерге өтпеуге, сондай-ақ бейтаныс адамдардың нұсқауымен HopToDesk, RustDesk, RUDesktop, AnyDesk, TeamViewer сияқты қашықтан басқаратын басқа да қосымшаларды орнатпауға шақырады. Үшінші тұлғалар тарапынан орындалатын алаяқтық әрекеттерге ұрынып қалмас үшін Ұлттық банк мемлекеттік органдар мен Ұлттық банктің қызметкері болып қоңырау шалған адамдармен арадағы байланысты үзуге кеңес береді. Ұлттық банктің қызметкерлері аудио және бейнеқоңырау жасамайтынын, жеке тұлғалардың шотына қызмет көрсетпейтінін, ақшаны сақтандырумен айналыспайтынын, сондай-ақ халықпен ақшалай есеп айырыспайтынын ескертеміз», – деп хабарлады банктен.

Интернет-алаяқтар соңғы жеті айда 7 млрд теңге жымқырған

Қазақстанда интернет алаяқтардың арбауына түскендер көбейді. Жасанды интеллекттің мүмкіндігі артқан сайын қылмыскерлердің тәсілдері де түрленіп барады.

Биыл жеті айдың ішінде олар қазақстандықтардың 7 млрд 100 млн теңгесін жымқырған. Бұл өткен жылды тұтас алғандағы көрсеткіштен 1,5 есе көп. Ал ұрланған ақшаның тек 11 пайызын ғана қайтару мүмкін болған.

Көбіне алаяқтар онлайн сауда кезінде алдап кетеді. Ақшасын төлеп, тауарын алмаған 3 300-ге жуық адам полицияға арыз жазған. Жалған сайт, қосымшалар арқылы дербес деректерді ұрлаған 3 200-ден астам жағдай ресми тіркелген. Айта өту керек, ғаламтор желісінде түрлі қызмет көрсетем, онлайн несие берем деп жарнама орнатқандар да жетерлік.

Сонымен қатар 1 700-ден астам адамды банк қызметкеріміз деп хабарласқан алаяқтар алдаған.