ҚР Қаржылық мониторинг агенттігі (ҚМА) жыл басынан бері қаржы пирамидаларын құру және басқару фактілері бойынша 68 қылмыстық істі тергеді. Пирамидалар кесірінен адамдар 20 миллиард теңгеден астам шығынға батқан. Оның ішінде 13 миллиард теңгеден астам қаражат мемлекетке қайтарылды.
Қаржылық мониторинг агенттігі алаяқтық жобалардың өмірлік циклін қысқарту және оларға тартылған салымшылар санын азайту мақсатында «Қаржы пирамидаларына қарсы іс-қимыл» арнайы жобасын іске қосты.
2024 жылғы ресми дерек бойынша:
- Интернет кеңістікте 47 қаржы пирамидасы анықталды;
- Әлеуметтік желілерде 300-ге жуық чат жабылып, шамамен 2 миллионға жуық әлеуетті салымшы тіркелді;
- Қаржы пирамидаларының белгілері бар 11,7 мыңнан астам сілтеме бұғатталды.
Қаржы пирамидаларының негізгі белгілері
- Тәуекелсіз және күш-жігерсіз жоғары табыс уәде ету;
- Жаңа клиенттерді міндетті түрде тарту қажет екені;
- Интернетте белсенді жарнама жүргізу;
- Қазақстан Республикасында тіркелмеу немесе жақында ғана тіркелу;
- Заңдық сүйемелдеудің болмауы (шарттың болмауы немесе тараптардың міндеттемелерсіз келісім жасауы);
- Салымдарды қолма-қол ақшамен, криптовалюта арқылы немесе банктердің қатысуынсыз төлем жүйелері арқылы қабылдау.
«Baiqa, piramida!» Telegram-боты іске қосылды
Агенттік қаржы пирамидаларын ерте анықтау мақсатында «Baiqa, piramida!» Telegram-ботын іске қосты. Бұл құрал арқылы азаматтар компанияның қаржы пирамидасына жататын-жатпайтынын тексере алады.
Шетелдік қаржы пирамидалары бойынша сотқа дейінгі тергеу басталды
ҚМА мәліметінше, биыл 73 мың аудиториясы бар 7 ірі шетелдік жоба бойынша сотқа дейінгі тергеу басталды (Eolus, Ниса, GPIBS, Дари получай, Чароит, Carhomi, Beefre). Eolus пирамидасы бойынша сот үкімі шыққан.
Оларды толығымен жою үшін Агенттік қаржы пирамидаларын ұйымдастырды деген күдіктілердің орналасқан жері жайлы ақпаратты ТМД-дағы әріптестеріне де бөлісті.
«Қаржы пирамидалары әлі де қаржылық инвестициялар саласындағы қылмыстық көріністің ең қауіпті модельдерінің бірі. Олардың таралуы азаматтардың қаржылық жағдайына нұқсан келтіреді», — дейді ҚМА Баспасөз қызметі.
Сондай-ақ қаржы пирамидасын құрғаны үшін қылмыстық жауапкершілік көзделгенін және мүлкі тәркіленіп, 10 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы көзделгенін ескертеді.
Сурет: Руслан Пряников